Loki (İskandinav Mitolojisi)

Loki, İskandinav Mitolojisinde Buzdevi Farbauti ile dev kadın Laufey veya Nal’in oğlu olup, tüm sahtekârlıklardan sorumlu tutulan kötülük ve ateş tanrısının adıdır. Aynı anda hem tanrı hem de buz devi (Jotun) olan Loki kurnazlığıyla ünlü olup, şekil (somon balığı, at, sinek, at, kuş) hatta cinsiyet değiştirebilen bir varlık olarak görülmektedir.

Danca, İsveçce ve Norveçce Loke, Almanca Lohho, Norveç’te Lokkje adlarıyla

bilinen Loki veya Loptur Richard Wagner’in Nibelungen Yüzüğü operasında Loge olarak anılmıştır. Loki’nin adı Eski Nors dilinde “harlı ateş” anlamına gelen log (Almanca lohe) kelimesiyle ilişkili olduğu sanılmaktadır. Savaş sonrası henüz bir bebekken ortada kalan Loki, Odin tarafından evlat edinilip, Asgard da Thor ile birlikte kardeş olarak büyütülerek Aesir tanrıları arasına kabul edilmişse de ateş tanrısı sürekli farklı olduğunun bilinciyle hareket etmiştir. Loki’nin Angrboda ile evliliğinden Jormungand (Deniz yılanı), Fenrirulfr (Dev kurt) ve Hel (Ölüler diyarı tanrıçası) adlı üç, Sigyn ile olan evliliğinden ise Narfi ve Vali adlı iki çocuğu olmuştur.

Loki Aesir tanrılarına oyunlar oynayarak eğlenen karmaşık karakterli bir düzenbaz olup, bunlardan birisinde karanlık ve kış ile ilişkilendirilen kör tanrı Hodr’ı kandırarak, ok atarken kazayla Odin’in diğer oğlu ışık ve barış tanrısı Balder‘in öldürülmesini sağlamıştır. Bu olaydan sonra Odin tarafından evlatlıktan reddedilen Loki yeraltındaki bir mağaraya hapsedilmiş, burada öldürülen oğlu Narfi’nin bağırsaklarıyla bir taşa bağlanmıştır. Loki’nin tepesindeki sarkıtlara dolanmış dev yılanın ağzından akan zehir düzenbaz tanrının gözlerine damlamaktaysa da eşi Sigyn zehri elindeki tahta kapta biriktirerek Loki’yi korumaya çalışmaktadır.

Bununla birlikte kap dolduğu zaman, kadın boşaltmak için uzaklaştığında Loki zehirden etkilenmektedir ki tanrının acıdan çırpınışın depremlere sebep olduğuna ve bu durumun Ragnarök’e dek süreceğine inanılmaktadır. Ragnarök günü geldiğinde Loki ile Heimdall dövüşecekse ama ikisi de ölecektir.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016